Οι κολπίτιδες στα μικρά κορίτσια (κατά την παιδική ηλικία) αποτελούν πολύ συχνό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι αποτελούν σχεδόν το 90% των γυναικολογικών προβλημάτων στα παιδιά. Τα αίτια, η ψυχολογία, η εξέταση και η αντιμετώπισή στην παιδική και προεφηβική ηλικία είναι διαφορετικά από ότι στις ενήλικες γυναίκες.
Εμφανίζονται συνήθως ως αυξημένη έκκριση κολπικών υγρών, τα οποία συνήθως η μητέρα παρατηρεί στο εσώρουχο της κόρης της. Συχνά, έχουν δυσάρεστη οσμή. Μπορεί να συνυπάρχουν κνησμός (φαγούρα), ερεθισμός, πόνος κατά την ούρηση, αλλά ακόμα και σταγόνες αίματος.
Το αιδοίο και ο κόλπος του παιδιού είναι ευαίσθητα, λόγω απουσίας των οιστρογόνων, δηλαδή των «γυναικείων ορμονών». Επιπλέον, στην ηλικία αυτή, η είσοδος του κόλπου είναι πιο κοντά στον πρωκτό, καθώς το σώμα των παιδιών είναι μικροκαμωμένο. Εξάλλου, στις μικρότερες ηλικίες, η χρήση της «πάνας» συγκρατεί και μεταφέρει κόπρανα και μικρόβια από τον πρωκτό προς τον κόλπο. Επίσης, τα μικρά παιδιά βάζουν συχνά τα χέρια τους στα γεννητικά όργανα τους, σαν παιχνίδι, ασυναίσθητα ή σαν μέρος της αυτό-διερεύνησης του σώματος τους.
Αίτια κολπίτιδας στα παιδιά
Οι αιτίες είναι πολλές και ποικίλες, όπως μικρόβια, μη ειδικές δερματολογικές βλάβες, τραυματισμούς, ξένα σώματα, νεοπλάσματα, ουρολογικά προβλήματα, παράσιτα εντέρου, κλπ.
Από τα μικρόβια, οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες είναι:
Streptococcus
Ε. Coli
Ουρεάπλασμα (Ureaplasma urealyticum)
Gardnerella vaginalis
Τριχομονάδα, Μύκητες, Μυκόπλασμα (Mycoplasma hominis) και Χλαμύδια είναι σχετικά σπάνια σε κορίτσια πριν από την εφηβεία.
Συμπτώματα κολπίτιδας στα παιδιά
Οι κολπίτιδες εμφανίζονται με αύξηση κολπικών υγρών, κνησμό (φαγούρα), τσούξιμο κατά την ούρηση, ερεθισμό, ευαισθησία στον κόλπο, πόνο, οίδημα (πρήξιμο). Τέλος, σε χρόνιες ή παραμελημένες λοιμώξεις μπορεί να εμφανισθούν σύμμυση (κλείσιμο – ένωση) των μικρών χειλέων αιδοίου, ή ακόμα και αίμα από τον κόλπο.
Διαγνωστική προσέγγιση
Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι απολύτως απαραίτητη η λήψη υλικού για καλλιέργεια κολπικών υγρών. Με την καλλιέργεια, θα εξακριβώσουμε ποιο μικρόβιο προκαλεί την κολπίτιδα. Έτσι, το παιδί θα κάνει θεραπεία για το συγκεκριμένο μικρόβιο, με το κατάλληλο αντιβιοτικό.
Η εξέταση γίνεται με ένα πολύ μικρό, αποστειρωμένο, βαμβακοφόρο στειλεό, μέσα από το φυσιολογικό άνοιγμα του παρθενικού υμένα. Η εξέταση είναι απολύτως ασφαλής για την ακεραιότητα του παρθενικού υμένα, όταν γίνεται από παιδογυναικολόγο, ο οποίος διαθέτει την κατάλληλη εμπειρία, εκπαίδευση και εξοπλισμό. Με την εξέταση του κολπικού υγρού αποφεύγουμε «τυφλές», τυχαίες θεραπείες που μπορεί να δημιουργήσουν άδικη ταλαιπωρία και καθυστέρηση.
Πιθανόν, σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις να χρησιμοποιηθούν γενική ούρων και καλλιέργεια ούρων, παρασιτολογική και καλλιέργεια κοπράνων, καθώς και κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (test-Pap).
Η παρθενοσκόπηση εκτελείται, όταν η κολπίτιδα δεν αντιμετωπίζεται με στοχευμένες αντιβιώσεις, όταν υπάρχει κολπική αιμορραγία ή όταν υπάρχει υποψία ύπαρξης ξένου σώματος, νεοπλάσματος ή συγγενούς ανωμαλίας.
Θεραπεία της κολπίτιδας στα παιδιά
Η αντιμετώπιση της αιδοιοκολπίτιδος στη νεογνική και παιδική ηλικία παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες. Η χορήγηση αντιβιοτικού πρέπει να είναι δικαιολογημένη. Πρέπει να γίνεται καλλιέργεια κολπικών υγρών και να απομονώνεται το υπεύθυνο μικρόβιο. Μόνο τότε (και σύμφωνα με το τεστ ευαισθησίας σε αντιβιόγραμμα) αναγνωρίζεται ποιο είναι το κατάλληλο αντιβιοτικό για το παιδί. Είναι απαράδεκτο στη σημερινή εποχή, να δίνονται διάφορες «τυφλές» θεραπείες σε παιδιά, μέχρι κάποιο αντιβιοτικό να «τύχει» να αντιμετωπίσει το μικρόβιο, φορτώνοντας τους τρυφερούς αυτούς οργανισμούς με φαρμακευτικές ουσίες, που δεν τους βοηθούν να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους.
Οι απλές μορφές κολπίτιδας αντιμετωπίζονται μόνο με πλύσεις και τήρηση των κανόνων καλής υγιεινής. Στις σοβαρές κολπίτιδες καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν, μαζί με τη χορήγηση του αντιβιοτικού από το στόμα, γίνεται και τοπική θεραπεία με το ίδιο αντιβιοτικό με κολπική έγχυση, από Παιδογυναικολόγο, με ιδιαίτερη τεχνική.
Η σωστή θεραπεία είναι απαραίτητη προκειμένου η λύση του προβλήματος να είναι ριζική και αποτελεσματική.
Μελλοντικές επιπλοκές και συνέπειες
Οι λοιμώξεις, που δεν αντιμετωπίζονται σωστά ή μένουν αδιάγνωστες, συνήθως επανεμφανίζονται, παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και προκαλούν πολλά προβλήματα. Κάποιες φόρες, τα μικρόβια, που προκαλούν την κολπίτιδα, μπορεί να προχωρήσουν από τον κόλπο μέσα στη μήτρα και από εκεί προς τις σάλπιγγες. Είναι πιθανό, να εγκατασταθούν εκεί προκαλώντας σαλπιγγίτιδα και πολλές φορές την απόφραξή τους, με συνεπεία την αδυναμία μελλοντικής γονιμοποίησης (στείρωση).
Η έγκαιρη θεραπεία απομακρύνει τον κίνδυνο μείωσης της γονιμότητας και γενικότερα της μελλοντικής αναπαραγωγικής υγείας του νεαρού κοριτσιού.
Η ενημέρωση των γονέων για τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, έχει μεγάλη σημασία. Πρέπει να ενημερώνονται σωστά για τους κανόνες καλής υγιεινής και να αποφεύγουν τις ερεθιστικές για το δέρμα ουσίες.